گفتگو با آرمینه قازاریان، مؤسس شیرینی‌های گیاهی وگوک/ کریسمس برای من زمان برآورده شدن آرزوهاست

در این گفتگو، با آرمینه قازاریان، آشپز ماهرِ شیرینی و کیک‌های وگن در مورد کریسمس در میان ارامنۀ عزیز، غذاهایی که در کریسمس تهیه می‌شود و شیرینی‌های گیاهی که در پختن آن‌ها تبحر بسیار دارد و آرزوهایش گپ زده‌ام. شما را به خواندن آن دعوت می‌کنم.

معرفی آرمینه قازاریان

ابتدا از آرمینه خواستم خودش را معرفی کند:
من آرمینه قازاریان هستم. در حال حاضر شغل اصلی من پخت شیرینی‌های گیاهی است. بعد از ۲۵ سال کارمندی در رشتۀ حسابداری بواسطه رشتۀ تحصیلی حسابداری بازرگانی، تصمیم گرفتم بعد از کسب ۴ سال تجربۀ همزمان شیرینی‌پزی گیاهی در آشپزخانه خانه و شغل اصلی، کار خودم را شروع کنم. در نتیجه خودم را رسما بازنشسته اعلام کردم تا به علاقه و عشق شیرینی‌پزی بپردازم.
در تمام مدت شغل کارمندی تجربه‌های متعددی هم در زمینه‌های هنری مثل نقاشی که تقریبا از کودکی همراهم هست و نوازندگی گیتار کلاسیک و دف نوازی و طراحی و دوخت لباس داشتم. شیرینی‌پزی را از مادر عزیزم که در نهایت عشق و سلیقه در تمام زندگی برای خانواده و اطرافیان شیرینی درست می‌کرد و هنوز هم درست می‌کند یاد گرفتم. در یک سال گذشته بصورت تخصصی در آکادمی‌های شیرینی‌پزی در ایران و خارج از ایران دوره‌های شیرینی‌پزی گیاهی را آموزش دیدم.
راستش همیشه چیزی درونم من رو وارد دنیاها و علایق جدید می‌کنه و این انرژی یادگیری همیشه همراه بوده و هست و بهم احساس زنده بودن و لذت از تمام لحظات زندگی رو می‌ده.
به مدت ۷ سال به تدریس گیتار کلاسیک و پاپ به کودکان مشغول بودم و رسیتال‌های گیتار رو هم به واسطه آموزش‌های خودم اجرا می‌کردم. نقاشی می‌کردم و هر زمان فرصت می‌شد نمایشگاه کوچکی برگزار می‌کردم. ترکیب رنگ‌ها و شناخت دنیای رنگ همراه با نت‌های موسیقی و طنین گوش‌نواز دف در میان عطر و بوی پخت کیک‌ها ،هر روز بیشتر و بیشتر به من انرژی زندگی و شور و هیجان می‌داد. خستگی هیچوقت برام معنایی نداشته و همیشه در هر زمینه‌ای سعی کردم تخصصی کار کنم تا مبادا چیزی از قلم بیوفتد و لذت و هیجان من چیزی کم داشته باشد.

اهمیت کریسمس برای ارامنه

آرمینه در مورد اهمیت کریسمس برای ارامنۀ عزیز برای‌مان گفت:
کریسمس روز تولد و غسل تعمید حضرت عیسی برای مسیحیان ارمنی است که در تاریخ ۱۵ دی هر سال به عنوان جشن برگزار می‌شه و فردای اون هم عید کریسمس است. همۀ اعضای خانواده درختهای کاج را با هر سلیقه و رنگی که دوست دارند با چراغ‌های نورانی و فرشته‌ها و توپ‌های براق رنگی و اسباب‌بازی‌های  کوچک و در نهایت یک ستارۀ طلایی در بالاترین نقطۀ درخت تزیین می‌کنند. در مدت تزیین درخت همۀ خانواده با انرژی خوب و آرزوهای توی دلشون سعی می‌کنند زیباترین درخت کریسمس را خلق کنند. به کلیسا برای دعا و مراسم دسته جمعی می‌ریم و آواز و شادی جزو جدا‌نشدنی این ایام است.

خاطرات کریسمس آرمینه در دوران کودکی

وقتی از او خواستم در مورد آرزوهایش در کریسمس برای‌مان بگوید پاسخ داد:
با وجود همۀ این کارها در زندگی، جالبه بهتون بگم یک آرزوی تکراری در ابتدای هر سال یا شاید هر روز دارم و اون اینه که ”  کی کریسمس می‌شه؟ ” شاید خنده دار باشه ولی این سوال مثل آرزو هست برام از زمان کودکی تا همین الان که با شما صحبت می‌کنم. هر وقت اوایل آذر ماه میشه همش می‌گم چقدر خوب داریم به کریسمس نزدیک می‌شیم و خیلی کودکانه برای رسیدن به روزهای عید شادی میکنم. کریسمس زیباترین و رویایی‌ترین عید و روزهای زندگی من هست. در تمام طول سال توی تصورم دارم درخت را از جعبه درمی‌آرم که برگ‌هاش رو مرتب کنم و مطمئن بشم گرد و خاک نداره و ریسه‌ها هر چه نورانی‌تر باشه انگار آرزوی من قشنگتر می‌شه. وقتی بچه بودم بین  ۷ تا ۱۰ سالگی چون توی مدرسۀ ارامنه همیشه جشن کریسمس برگزار می‌شد، تنهای چیزی که همۀ ذهن من رو مشغول می‌کرد، نوشتن یک نامه به سانتا ( بابا نوئل) و اینکه حتما برای جشن مدرسه اون بلوز یقه اسکی قرمز گوجه‌ای خوشرنگ با دامن کلوش و کمربند مشکی را به موقع تهیه کنم که با زیبایی که توی تصور خودم خیلی باشکوه بود به استقبال کریسمس رفته باشم. توی دوران مدرسه هدیه‌های کریسمس را والدین تهیه می‌کردند و از قبل زیر درخت بزرگ تزیین شده مدرسه می‌ذاشتند که روز جشن به بچه‌های خودشون هدیه بدهند. ولی بسته‌های کوچک آجیل کریسمس خوشمزه‌ترین بخش اون روزها بود.

شش سالم بود و در دوران جنگ ایران و عراق که برق هم نداشتیم. اون موقع‌ها بابانوئل شب کریسمس به همۀ خونه‌های مسیحی توی محله حتما سر می‌زد تا وقتی براش شعر یا سرودی که بلد بودیم می‌خوندیم، هدیۀ کوچکی می‌داد و اون کریسمس شش سالگی با صدای بابا نوئل توی پله‌های خونه که مثل فیلم‌ها شده بود با یه شمع که مادرم روشن کرده بود، تبدیل به خاطره‌ای شد که همیشه توی ذهن من موند. هدیۀ اون شب یه بسته آجیل نخودچی و کشمش بود که انگار بهترین چیزی بود که می‌شد هدیه گرفت. من الان هم برای سانتا نامه می‌نوسیم. یعنی هر سال می‌نویسم. باور دارم آرزوهای من خونده می‌شه و به همشون هم می‌رسم.

غذاهای گیاهی مخصوص کریسمس

از آن جایی که آرمینه وگن است کنجکاو بودم که چه غذاها و شیرینی‌هایی در روزهای کریسمس تهیه می‌کند.

کریسمس بهترین و متفاوت‌ترین روزهای سال برای منه. روزهایی که حتما تمام غذاها و شیرینی‌های مورد علاقۀ خودم و خانوادم را با سلیقه و زیباتر از هر روزی درست می‌کنم و مخصوصا از زمانی که وگن شدم در حدود این ۵  سال گذشته، بیشتر یاد گرفتم از غذاهای سنتی مراسم ارامنه که اتفاقا از پایۀ گیاهی هم هستند درست کنم. مثال  “قاپاما ” که همیشه دلم می‌خواست ولی فرصت نمی‌شد. بچه که بودم فکر می‌کردم کدو حلوایی همون کالسکۀ سیندرلاست که مامانم گاهی اندازۀ کوچیکش رو می‌ذاره توی قابلمه و وقتی سال نو می‌شه می‌پزه.

قاپاما

قاپاما از غذاهای اصیل گیاهی ارمنی بدون گوشت هست که مخصوص شب سال نو مسیحی و اعیاد با کدو حلوایی و برنج و مغزیجات پخته می‌شه و بسیار خوشمزست. مهمتر از اون استقبال خانواده و دوستانی که مخصوصا در دوره وگن شدن من و خانوادم مادر و برادر عزیزم، با تنوع خیلی بیشتری از غذاهای ارمنی گیاهی مثل دلمه برگ مو و مخلوط که از محبوب‌ترین غذاهای ارامنه است و مادرم بی‌نهایت خوشمزه درست می‌ک‍نه و شیرینی‌های گیاهی مثل گاتا و نازوک ارمنی و پروک زرد‌آلو  که بی‌نهایت مورد استقبال قرار گرفته و همۀ این شیرینی‌های خوشمزۀ گیاهی در کنار قهوه برای من و دوستانم لذت بخشه. حتی بیشتر از زمانی که وگن نبودم.
“قاپاما” یک غذای سنتی گیاهی مخصوص سال نو و اعیاد ارامنه است که روح رنگین و سادۀ ارامنه در اون کاملا پیداست. یک غذایی گیاهی که از زمان‌های دور بوده و نوعی دعای سفرۀ خانوادۀ ارمنی محسوب می‌شود. قدیم‌ها وقتی قاپاما را داخل تنور می‌پختند محال بوده خانواده و فامیل از دور و نزدیک جمع نشوند و شادی نکنند. با ترکیب جادویی کدو حلوایی، برنج سفید، مغزیجاتی مثل گردو، کشمش، بادام، پوست پرتقال و زردآلوی خشک و هلوی خشک شده و شیر گیاهی( در رسپی سنتی عسل اضافه می‌کردند) پخته می‌شه.

کافیه کدو حلوایی رو از هسته‌هاش خالی کنی و بهتره یک کدوی گرد و کوتاه انتخاب کنی. برنج سفید رو آبکش کن و بذار کنار. مغزیجات و زردآلو رو با کره تفت بده و کمی دارچین بهش اضافه کن و لا به لای برنج بریز داخل کدو حلوایی و در کدو رو بذار و دورش رو با فویل بپیچ و بذار توی فر تا ۴۵ دقیقه با دمای ۱۸۰ درجه بپزه.عطر دارچین و برنج که توی خونه پیچید، قاپامای ما آماده شده. از فر در بیار و فویل دورش رو جدا کن. در قاپاما رو بردار و کدوها رو آروم از بالا به پایین برش بزن. بذار برنج داخل قاپاما با مواد لابه لا پخش بشه وسط سینی و برش‌های کدو دورش بمونه. از قدیم می‌گن هر کی هنوز قاپاما نخورده، نمی‌دونه چی از دست داده.

الان وقتشه آهنگ معروف “قاپاما” رو روشن کنی و باهاش بخونی: هی جان قاپاما، خوش طعم و لذید قاپاما

هدایا در کریسمس

 آرمینه در مورد بهترین هدیه کریسمسی که گرفته و داده گفت:

قشنگترین هدیۀ کریسمس هر سال برای من داشتن خانوادم در کنارم بوده و هست. اصلا درخت کریسمس هر چقدر هم زیبا باشه یا هدیه زیاد داشته باشه، بدون وجود خانواده بنظرم لطفی نداره. از زمانی که پدرم را از دست دادم، باز هم می‌دونم که ایام کریسمس همراه ماست و این خودش خوبه. وقتی بچه بودم چون زیاد نقاشی می‌کردم هدیۀ جعبه مداد رنگی و وسایل نقاشی از قشنگترین هدیه‌های من بود.
قشنگرین هدیۀ من برای کریسمس هدیه دادن شیرینی‌های دست پخت خودم بوده. کوکی‌های سبز رنگ درخت کاج و زنگ‌های قرمز رنگ و ستاره‌های طلایی و شکلات‌های دست‌ساز کریسمس بنظرم یه جعبۀ خیلی زیباست که همیشه برای هدیه دادن به دوستانم انتخاب می‌کنم.
کریسمس برای من زمان برآورده شدن آرزوهاست. تا حالا هم غیر از این نشده. وقتی کریسمس می‌شه بهترین ارتباطات و مهربانی‌ها رو تجربه می‌کنم. بهترین دیدارها در ایام کریسمس اتفاق می‌افته و هر بار به درخت کاج تزیین‌شده با لبخند نگاه می‌کنم، یک آرزوی خوب برای همۀ حیوانات و انسان‌ها و موجودات می‌کنم و احساس می‌کنم حتی درخت من با هر آروزی توی قلبم، با چشمک زدن لامپ‌های ریز ریسه‌ها، جواب می‌ده و زنده بودن درخت رو احساس می‌کنم. کریسمس ایام شادی و جشن هست و باور دارم وقتی شاد و خوشحالی، آرزوهات هم خوشحال هستند و این یعنی برآورده شدن تک تک اونها  و برای من یعنی معجزۀ کریسمس.

دوستتون دارم
آرمینه قازاریان
جمعه ۱۵ نوامبر ۲۰۲۴